ولنتاین یا روز عشق هر ساله در ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن) جشن گرفته میشود. این روز برای بزرگداشت قدیس ولنتاین در تقویم مسیحیت است که به یک جشن مهم عاشقانه در بسیاری از مناطق جهان تبدیل شده است. در این روز، افراد به یکدیگر هدایای عاشقانه اهدا میکنند و به تعبیر ویژهای از عشق و دوستی میپردازند.
در اسلام، روز ولنتاین به طور مستقیم در اسلام تایید نشده است. برخی از علمای اسلام معتقد هستند که این روز باورها و ارزشهای اسلامی را نادیده میگیرد و باید از جشن گرفتن آن خودداری کرد. آنها اعتقاد دارند که عشق و علاقه در اسلام باید در چارچوب احکام دینی و اخلاق اسلامی بیان شود و نیازی به روز خاصی برای جشن گرفتن آن نیست. در این مقاله، به بررسی احکام شرعی این روز خاص میپردازیم.
آیا روز ولنتاین حرام است؟ حکم شرعی ولنتاین از نظر علما چیست
نظرات مراجع تقلید و علمای اسلامی در مورد روز ولنتاین متنوع هستند. برخی از مراجع تقلید از جمله رهبر انقلاب اسلامی، معتقدند در صورتی که جشن گرفتن و برگزاری روز ولنتاین منجر به مفسده و ترویج فرهنگ باطل غربی شود، جایز نیست. همچنین، آیت الله مکارم شیرازی استفاده نامشروع از این روز را تحت عنوان ابراز عشق و علاقه نیز به عنوان کار حرام و غیرمجاز در نظر گرفتهاند.
بزرگداشت ولنتاین در میان جوامع اسلامی واکنشهای مختلفی را به دنبال داشته است. نظرات و عقاید درباره بزرگداشت ولنتاین در جوامع اسلامی متنوع هستند و میتوانند بسته به تفسیرات فقهی و فرهنگی مختلف متفاوت باشند. بعضی از علما و مراجل دینی اهل سنت، برگزاری جشن روز ولنتاین را به صورت کامل حرام میدانند و از آن به عنوان بدعت در دین یاد میکنند؛ زیرا معتقد هستند که روز ولنتاین یک جشن و مناسبت غیردینی و غیر اسلامی است که به طور کامل مذموم و ناپسند است.
علمای شیعه، تاکنون به صورت مستقیم برگزاری بزرگداشت ولنتاین را حرام و مترادف با بدعت ندانستهاند. برخی از روحانیان شیعه نیز نسبت به رواج ولنتاین انتقاد کردهاند و آن را نشانهای از تلاش غرب برای تغییر هویت دینی کشورهای مسلمان میدانند. با این حال، این نظرات بیشتر به عنوان نظرات سیاسی و اجتماعی تلقی میشوند تا نظرات فقهی.
آیا هدیه دادن در روز ولنتاین به دیگر افراد محرم حرام است؟
در رساله مراجع شیعه، حکمی صریح بر حرام بودن هدیه دادن به محرم در روز ولنتاین صادر نشده است؛ اما این اعتقاد وجود دارد که ولنتاین یک جشن غربی بوده و گرامیداشت آن برای زوجهای مسلمان جایز نیست. با این وجود، نظر برخی دیگر از علمای دین متفاوت است؛ به عنوان مثال، رهبر انقلاب اسلامی در اشاره به برگزاری جشن ولنتاین، نبود مفسده و خطا را شرط جایز بودن آن میدانند. در این مورد، میتوان استنباط کرد که ایشان در مورد هدیه دادن زوجهای محرم در این روز به همدیگر، ایراد چندانی نمیبینند.
حکم شرعی ولنتاین در اسلام
در جوامع اسلامی، ولنتاین و تاثیر آن بر فرهنگ و ارتباطات نامشروع بین جنس مخالف مورد توجه قرار گرفتهاند. در واقع، نگرشهای مختلفی وجود دارند و برخی از مراجع این نگرش را دارند که ولنتاین میتواند برخی از مسائل اخلاقی و ارتباطات نامشروع را ترویج دهد.
اصل هدیه دادن و ابراز علاقه در اسلام قابل قبول و ستودنی است؛ اما در مواردی که باعث ترویج رفتارهای نامشروع و ناسازگار با ارزشهای اسلامی شود، با محدودیتهایی همراه خواهد بود. برخی مراجع معتقدند که ولنتاین بهانهای شده است برای تشویق رابطههای نامشروع و ترویج ابراز علاقههای نامناسب بین جنس مخالف. این نگرش ممکن است بر اساس تجربیات و مشاهدات آنها در جوامع خاصی شکل گرفته باشد.
البته ذکر این نکته ضروری است که تمام افرادی که ولنتاین را جشن میگیرند، قصد ندارند رفتارهای نامشروع را ترویج دهند یا ارتباطات خارج از چارچوب را شکل دهند. برای بسیاری از افراد، ولنتاین یک فرصت برای بیان عشق و محبت به شریک زندگی یا شخصی ارزشمند است که در سایه قوانین اسلامی نیز قدم میگذارند. آنها میتوانند این روز را برای بیان علاقه و احترام به همسر شرعی یا عزیزان خود استفاده کنند.
در نهایت، آیت الله سیستانی، یکی از مراجع تقلید شیعه، درباره ولنتاین اظهار داشته است که مردم میتوانند در روز ولنتاین هدایایی به همدیگر بدهند؛ اما باید مواظب بوده و اصول و قوانین دینی را در هدیه دادن و رفتارهای خود حفظ کنند. در این مورد، میتوان گفت که اکثر مراجع اتفاق نظر دارند و معتقد هستند که ابراز عشق و علاقه در مسیر درست و بدون لغزش، منعی ندارد. در کل، برای اطلاع از احکام مربوط به شرایط روز ولنتاین، به رساله فقهی مرجع تقلید خود مراجعه نمایید.